“Yatar” kısa adıyla anılan infaz süresi, hükmolunan cezanın infaz oranına göre koşullu salıverilme eşiğine kadar cezaevinde fiilen geçirilen bölümdür. Bu hesap yapılırken denetimli serbestlik süresi, açık kuruma ayrılma şartları ve varsa tutukluluk/mahkûmiyet mahsupları dikkate alınır.
Temel yöntem basittir: ceza toplamı ay/gün cinsine çevrilir, ilgili suç tipi için kanundaki infaz oranı uygulanır, ortaya çıkan koşullu salıverilme eşiğinden denetimli serbestlik düşülür. Özel rejime tabi suçlar ve tekerrür hükümleri bu sonucu değiştirebilir.
Uzmanlarımızın hazırladığı bu rehberde, 3 yıl 4 ay (40 ay) için bu adımları somut örneklerle göstereceğiz ve istisnaları ayrıca inceleyeceğiz. Çözüm Hukuk Bürosu olarak infaz hesabı, denetimli serbestlik planlaması, mahsup ve itiraz başvuruları ile açık kuruma ayrılma işlemlerinde danışmanlık ve vekillik hizmeti veriyoruz.
3 Yıl 4 Ay Hapis Cezası Alan Kişi Kaç Gün Hapis Yatar? (2025)
Temel hesap şu sırayla yapılır:
- ceza toplamı ay/güne çevrilir
- suç tipine göre koşullu salıverilme (KS) oranı uygulanır
- ortaya çıkan “KS eşiğinin” son 1 yılı denetimli serbestlik (DS) olarak dışarıda çekilebilir
- ayrıca 04.06.2025’ten sonra işlenen suçlarda DS’e çıkmadan önce, KS’e kadar gereken sürenin en az 1/10’u cezaevinde geçirilir
Genel suçlar (oran 1/2) için:
- Ceza: 3 yıl 4 ay = 40 ay
- KS eşiği (1/2): 20 ay
- DS azami: son 12 ay dışarıda
- Cezaevinde zorunlu asgari: 20 − 12 = 8 ay (1/10 kuralı 2 ay olsa da 8 ay daha yüksektir)
Özetle; iyi hâl ve engel yoksa yaklaşık 8 ay cezaevinde kalınır, kalan 12 ay DS ile geçirilir.
Özel oranlı suçlar için karşılaştırma
- Oran 2/3 olan suçlarda: KS ≈ 26 ay 20 gün -> DS 12 ay -> cezaevinde ≈ 14 ay 20 gün.
- Oran 3/4 olan suçlarda: KS 30 ay -> DS 12 ay -> cezaevinde 18 ay.
Tekerrür, disiplin/iyi hâl, açık kuruma ayrılma şartları ve mahsup (tutuklulukta geçen günler) fiilî süreyi değiştirir. Ayrıca bazı geçici düzenlemelerde 3 yıla kadar DS uygulanmıştır. 2025 itibarıyla genel rejim, “son 1 yıl DS + (varsa) 1/10 cezaevinde kalma şartı” esasına dönmüştür.
Cezanın Ne Kadar Süre Yatılacağına Nasıl Karar Verilir?
Yatar hesabı üç adımda yapılır:
- Toplam ceza ay/gün cinsine çevrilir ve suç tipine göre infaz oranı uygulanarak koşullu salıverilme (KS) eşiği bulunur (ör. genel suçlar 1/2; bazı suçlar 2/3 veya 3/4).
- KS eşiğine kalan sürenin içinden denetimli serbestlik (DS) düşülür (genel rejimde son 1 yıl); açık kuruma ayrılma ve iyi hâl şartları sağlanırsa hükümlü DS’ye çıkar.
- Tutuklulukta geçen günler mahsup edilir; tekerrür, disiplin, istisna suçlar ve özel infaz hükümleri varsa süre buna göre yeniden hesaplanır.
Kısaca formül şu şekildedir:
Toplam ceza × infaz oranı = KS eşiği → KS eşiği − DS (ve varsa zorunlu içerde kalış şartı) − mahsup = tahmini yatar
Daha ayrıntılı senaryolar (tekerrür, istisna suçlar, birden çok ceza, mahsup günleri) için İnfaz Hesaplama Robotu’muzla dosyanıza özel net gün hesabını anında görebilirsiniz.
Tekerrürlü Suçlarda 3 Yıl 4 Ay Ceza Alan Ne Kadar Yatar?
Tekerrür (mükerrir) halinde koşullu salıverilme oranı 2/3’e çıkar. 3 yıl 4 ay = 40 ay ceza için hesap şu şekildedir:
- Koşullu salıverilme eşiği (2/3): 40 × 2/3 = 26 ay 20 gün
- Denetimli serbestlik (genel rejim): son 1 yıl dışarıda
- Cezaevinde yaklaşık fiilî süre: 26 ay 20 gün − 12 ay = 14 ay 20 gün
Cezanın Adli Para Cezasına Çevirme veya Erteleme İmkanı Var mı?
3 yıl 4 ay hapis cezası ne adli para cezasına çevrilebilir ne de ertelenebilir. Çünkü;
- Adli para cezasına çevirme yalnız “kısa süreli hapis”te mümkündür (1 yıla kadar).
- Erteleme sınırı 2 yıldır (18–21 yaş veya 65+ için 3 yıl).
3 yıl 4 ay bu sınırların üzerindedir. Ancak dosyada birden fazla suç varsa, her bir hüküm ayrı ayrı değerlendirilir. Her bir ceza 1 yılın altındaysa çevrilebilir, 2 yılın altındaysa ertelenebilir. Şartlar (sabıkasızlık, zararın giderilmesi, yeniden suç işlememe kanaati vb.) sağlanmazsa hakim çevirme/erteleme kararı vermez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ise üst sınırı 2 yıl olan hapislerde gündeme gelir; 3 yıl 4 ay için uygulanamaz.
İşlenen Suçların Süresinde 30 Mart 2020 Öncesi ve Sonrası
30 Mart 2020 tarihi, infaz hesabında dönüm noktasıdır. Bu tarihe kadar işlenen suçlarda, kanunun geçici düzenlemesi nedeniyle koşullu salıverilme oranı birçok suç bakımından 1/2’ye indirildi ve denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarıldı. Bazı suçlar bu iyileştirmeden açıkça hariç tutuldu (ör. kasten öldürme, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, uyuşturucu ticareti, terör ve TCK’da sayılan belirli bölüm suçları).
30 Mart 2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda genel rejim uygulanır: oran suç tipine göre belirlenir (ör. pek çok suçta 1/2; bazı suçlarda 2/3 veya 3/4) ve denetimli serbestlik kural olarak son 1 yıldır. Özel gruplar ve istisnalar saklıdır.
Bu çerçeve, 7242 sayılı Kanun’un getirdiği geçici madde ve kılavuz listelere dayanmaktadır. Somut dosyada suçun tarihi ve türü kontrol edilerek tabloya göre hesap yapılır.
3 Yıl 4 Ay Ceza Alan Biri Ne Kadar Süre Kapalı Cezaevinde Kalır?
Genel infaz rejiminde (infaz oranı 1/2, denetimli serbestlik son 1 yıl) 3 yıl 4 ay cezada fiilen yaklaşık 8 ay içeride kalınır; bunun ilk bölümü kapalı kurumda gözlem–sınıflandırma ve uygunluk incelemesidir. Şartları taşıyan hükümlüler uygulamada kapalıda yaklaşık 1–3 ay kalır, ardından açık cezaevine ayrılır ve kalan süreyi açıkta tamamlayıp denetimli serbestliğe çıkar. Suç tipi istisna kapsamındaysa, tekerrür varsa veya disiplin/iyi hâl koşulları oluşmazsa kapalıda kalış süresi artar (örneğin 2/3 oranında toplam içeride yaklaşık 14 ay 20 gün).
3 Yıl 4 Ay Ceza Alan Kişi Açık Cezaevine Ne Zaman Geçer?
Kapalı kurumda gözlem–sınıflandırma, iyi hâl ve güvenlik değerlendirmesini tamamlayan hükümlü, şartları taşıyorsa yaklaşık 1–3 ay içinde açık cezaevine geçebilir. Tekerrür, 2/3 veya 3/4 infaz oranına tabi suçlar, disiplin cezası, kaçma riski ve istisna suçlar geçişi erteleyebilir ya da tamamen engelleyebilir. Açığa ayrılma kararı bireysel dosya incelemesiyle verildiği için, süreyi en çok etkileyen unsur iyi hâl raporu ve disiplin sicilidir.
3 Yıl 4 Ay Ceza Alan Biri Doğrudan Açık Cezaevine Geçebilir Mi?
Hayır. 3 yıl 4 ay (40 ay) hapis cezası, açık kuruma doğrudan yerleştirme sınırının üzerindedir. Hükümlü önce kapalı kurumda ilk kabul ve uygunluk incelemesini tamamlar; şartları sağlarsa kısa süre içinde açık cezaevine ayrılır. Doğrudan açık yerleştirme, yalnız daha düşük süreli cezalar ve yönetmelikte sayılan özel statüler için öngörülür; 40 aylık cezada bu imkân bulunmaz.
Açık Cezaevine Geçtikten Sonra Ne Kadar Süre Orada Kalınır?
Açığa ayrılan hükümlü, yönetmelikte öngörülen asgari açıkta kalış süresini ve iyi hal denetimini tamamlayıncaya kadar açık kurumda tutulur; pratikte çoğu dosyada bu süre yaklaşık 4-12 hafta sürer. Tekerrür, 2/3 veya 3/4 infaz oranına tabi suçlar, disiplin cezası ya da kaçma riski varsa açıkta kalış uzar veya açık statü sonlandırılabilir. Tutuklulukta geçen günler toplam infazdan mahsup edilir; açıkta bekleme süresini değil, genel içeride kalışı azaltır.
Tekerrürlü Suçlarda Açık Cezaevinde Kalma Süresi Ne Olur?
Tekerrürde koşullu salıverilme oranı 2/3’tür. 3 yıl 4 ay = 40 ay cezada eşik 26 ay 20 gündür ve bunun son 12 ayı denetimli serbestlikle dışarıda geçirilir. İçeride kalacak süre yaklaşık 14 ay 20 gündür.
İlk kabul ve değerlendirme için kapalı kurumda ortalama 1-3 ay kalındığı düşünülürse, açık cezaevinde geçirilecek süre yaklaşık 11-13 ay aralığındadır. Disiplin, iyi hâl, açık statüye uygunluk ve suç tipi bu süreyi artırabilir veya azaltabilir.
Açık Cezaevinde İzin Hakkı Var Mıdır?
Evet. Açık ceza infaz kurumlarında kalan hükümlülere, iyi hâl ve disiplin şartları sağlandığında “izin” verilir. Uygulamada mazeret (ailevi-sağlık), eğitim/çalışma, tedavi ve denetimli serbestliğe hazırlık amaçlı kısa süreli izin türleri uygulanır. Süre, sıklık ve yol izni gibi ayrıntılar kurumun değerlendirmesi ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre belirlenir. Disiplin cezası, kaçma şüphesi veya istisna suçlar varsa izin ertelenebilir ya da kaldırılabilir.
Açık Cezaevinde Kalan Bir Hükümlü Erken Tahliye Olabilir Mi?
Hukuken “erken tahliye” ancak kanunun tanıdığı sınırlar içinde mümkündür. Açık kurumda bulunmak, koşullu salıverilme tarihini öne çekmez; yalnızca bu tarihte tahliyeye ve denetimli serbestliğe ayrılmaya uygunluk sağlar. Denetimli serbestlik süresi (genelde son 1 yıl) şartları sağlanırsa uygulanır; disiplin ve iyi hâl bu haktan yararlanmayı etkiler ama kanuni eşiklerden önce tahliye sağlamaz.
İstisna olarak mahsup (tutukluluk günleri), cezanın bozulması/indirilmesi, genel af veya özel geçici düzenlemeler tahliye tarihini ileri alabilir. Bunlar yoksa açık cezaevinde kalmak tek başına “erken” çıkış doğurmaz.
Ceza İnfazında İyi Hal Durumu Nasıl Belirlenir?
İyi hal, hükümlünün cezaevindeki tutum ve davranışlarının düzenli aralıklarla değerlendirildiği idari bir karardır. Gözlem-sınıflandırma kurulu ve infaz kurumu yönetimi, disiplin sicili, kurallara uyum, eğitim-meslek programlarına katılım, çalışma düzeni, kademe ilerleyişi, risk ve ihtiyaç analizleri, mağdura ve suça bakış (pişmanlık, zarar telafisi girişimleri) gibi kriterleri birlikte inceler.
Disiplin cezası, kaçma girişimi, yasaklı eşya, şiddet veya kurallara aykırı davranışlar iyi hal puanını düşürür. Ciddi ihlallerde önceki olumlu değerlendirmeler geri alınabilir ve denetimli serbestlik/koşullu salıverilme için aranan “iyi hal” koşulu oluşmamış sayılır. Karar, dönemsel raporlarla güncellenir; ve olumsuz kararlar idari yollardan ve infaz hâkimliği nezdinde denetlenebilir.
Mahkumiyet ve İnfaz Arasındaki Fark Nedir?
Mahkumiyet, mahkemenin hükümde sanık hakkında belirlediği sonuçtur. Suçun sabit görülmesi, ceza türü ve miktarı, ek güvenlik tedbirleri ve hak yoksunlukları mahkumiyette ifade edilir. İnfaz ise bu hükmün nasıl, nerede ve ne kadar süreyle yerine getirileceğini belirleyen uygulama aşamasıdır.
Koşullu salıverilme oranı, denetimli serbestlik, açık/kapalı kurum ayrımı, mahsup ve iyi hal kararları infaza aittir. Kısaca; mahkumiyet “ne ceza verildiğini”, infaz “cezanın nasıl çekileceğini” belirler.
Hangi Suçlarda İnfaz Oranı Değişir?
İnfaz oranı, suç tipine göre yükseltilebilir ve bu durumda koşullu salıverilme hesabı 1/2 yerine 2/3 ya da 3/4 üzerinden yapılır. Daha yüksek oran uygulanan başlıca alanlar;
- terör ve örgütlü suçlar,
- cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar,
- uyuşturucu ticareti,
- kasten öldürme,
- işkence–eziyet ve
- devlet güvenliğine karşı suçlardır.
Tekerrür hükümleri de oranı artırır. Hangi dosyada hangi oranın uygulanacağı, suçun niteliği, tarihi ve özel kanun hükümlerine göre belirlenir. Bu nedenle nihai hesap, hükümdeki suç maddesi esas alınarak yapılmalıdır.
