Evlilik Nedeni ile İşten Ayrılma 

Evlilik Nedeni ile İşten Ayrılma Nedir?

İşçi ile işveren arasındaki hizmet akdi, yaşamda meydana gelen bazı temel değişiklikler karşısında sürdürülemez hale gelebilir. Evlilik nedeniyle işten ayrılma, bu özel durumlardan biri olarak değerlendirilmektedir. Özellikle kadın çalışanlar evlilikle birlikte yeni bir yaşam düzenine geçmek zorunda kalabilir; örneğin ikamet değişikliği, farklı sorumluluklar veya yeni bir çevreye uyum gibi nedenlerle mevcut işine devam edemeyebilir.

Bu nedenle kadın işçilere tanınan ayrıcalıklı bir hak kapsamında, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içerisinde kendi isteğiyle iş sözleşmesini sonlandırması yasal olarak mümkün kılınmıştır. Üstelik bu durumda kadın çalışan, kıdem tazminatı alma hakkına da sahip olur. Buradaki tek sınır, bu hakkın evlilik nedeniyle işten ayrılma ihbar süresi içinde yani evlilikten sonraki bir yıl içinde kullanılması zorunluluğudur.

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma İhbar Süresi

Yargıtay’ın kararlarına göre, evlilik sonrası işten ayrılan kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılma ihbar yükümlülüğü bulunmamaktadır. Başka bir ifadeyle, bu durumda ne ihbar süresi beklemek ne de ihbar tazminatı ödemek zorunludur. Kadının işten ayrılma kararı keyfi değil; evlilik gibi toplumsal ve hukuki bakımdan geçerli bir nedene dayanır. Aksi yönde yapılacak bir değerlendirme, mevcut düzenlemenin ruhuna aykırı olurdu.

Bu düzenlemenin temel amacı, evlilikle birlikte yeni sorumluluklar üstlenen kadınların bu süreçte iş yaşamlarını daha esnek şekilde sürdürebilmelerine olanak tanımaktır. Bu doğrultuda, kadın işçiler evlilik sebebiyle işten ayrılma ihbar süresi kapsamında herhangi bir tazminat ödeme ya da belirli bir süre çalışmaya devam etme yükümlülüğü altına girmezler.

Evlilikte ihbar süresi aranmamasının temel nedenleri ise aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:

• Evliliğin Kendine Özgü Niteliği: Evlilik, kişinin yaşam koşullarında köklü dönüşümler yaratabilir. Bu nedenle iş hayatına aynı koşullarda devam edilmesi güçleşebilir.
• Kadın İşçilerin Haklarının Korunması: Bu yasal hak, kadınların iş ve özel yaşamları arasında denge kurmalarına yardımcı olmak amacıyla tanınmıştır.

Evlilik nedeniyle işten ayrılmada ihbar süresi İle ilgili Yargıtay Kararı;

Konuya ilişkin Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen 2014/37979E. 2016/8130K. sayılı 04.04.2016 tarihli karar aşağıdaki şekildedir:

İhbar tazminatı konusu, iş sözleşmesini fesheden bir tarafın diğer tarafa ödemesi gereken bir tazminat türü olarak bulunmaktadır ve bu nedenle, iş sözleşmesini fesheden taraflardan birinin feshi haklı bir gerekçeye dayansa bile, ihbar tazminatına hak kazanma durumu mümkün olmamaktadır.

İşçinin 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesinin gerektirdiği hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshetmesi gereken durumlarda ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Ayrıca, söz konusu fesihlerde işverenlerin de ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Tazminat

Kıdem tazminatı, İş Kanunu çerçevesinde tanımlanmış ve belirli şartları taşıyan çalışanlara ödenen bir hak olarak karşımıza çıkar. Kadın işçinin evlenme gerekçesiyle işinden ayrılması halinde bu hakka erişebilmesi mümkündür. Evlilik nedeniyle işten ayrılma tazminat hakkı için sağlanması gereken koşullar şunlardır:

• İşçi ile işveren arasında geçerli bir iş sözleşmesinin mevcut olması,
• İşçinin aynı iş yerinde en az bir yıl boyunca çalışmış bulunması,
• İş akdinin evlilik nedeniyle ve kadın çalışan tarafından sonlandırılması,
• Fesih işleminin resmi nikahın kıyıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde gerçekleştirilmesi.

Tüm bu şartların sağlanması durumunda kadın işçi, sözleşmesini evlilik sebebiyle sona erdirerek evlilik tazminatı hakkını elde edebilir. Kadının daha sonra farklı bir yerde çalışmaya başlaması, bu hakkı kullanmasına engel teşkil etmez.

Eğer işveren, fesih sonrası evlendikten sonra işten ayrılma tazminat tutarını ödemezse, kadın işçi yasal yollara başvurarak hakkını arayabilir. Bu süreçte yalnızca kıdem tazminatını değil, eksik kalan diğer işçilik alacaklarını da talep edebilir. Ancak dava açmadan önce arabuluculuk sürecine başvurmak zorunludur. Arabuluculuk süreci, mahkemelerin iş yükünü azaltmak ve uyuşmazlıkları daha hızlı çözmek amacıyla uygulanmaktadır.

Arabuluculuktan sonuç alınamaması halinde İş Mahkemesi nezdinde dava açılması gerekir. Görevli mahkeme İş Mahkemesi olup yetkili mahkeme ise işçinin çalıştığı iş yerinin bulunduğu yer ya da işverenin ikametgah adresine bağlı mahkemedir. Bu tür uyuşmazlıklarda evlilikte tazminat hakkı kapsamında dava açmak isteyen işçi, 5 yıl içinde hak talebinde bulunmalıdır.

Söz konusu sürecin herhangi bir hak kaybına uğramadan devam ettirilebilmesi için avukat yardımı almak ise oldukça önemlidir. Dolayısıyla siz de internet sitemiz üzerinden iletişim bilgilerimiz yardımıyla bizimle iletişime geçebilirsiniz. Çözüm Hukuk olarak müvekkillerimizin haklarını yüksek profesyonellikle korumaktayız. 

Kıdem tazminatı hesaplamasında esas alınan tutar, işçinin çalıştığı iş yerindeki son brüt aylık maaşının 30 günlük karşılığıdır. Bu tutar, toplam çalışma süresi ile çarpılarak evlilik nedeniyle kıdem tazminatı miktarı belirlenir.

Ancak evlilik gerekçesiyle kendi rızasıyla işten ayrılan kadın çalışana, bu tür bir fesih halinde işsizlik maaşı bağlanmaz. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre, kendi isteğiyle işten ayrılanlara işsizlik ödeneği verilmemektedir.

İlginizi çekebilir: Emekli Çalışan Kendi İsteğiyle İşten Ayrılırsa Tazminat Alabilir Mi?

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılmak İsteyen İşçi En Az Kaç Yıl Çalışmış Olmalıdır?

Kadın işçinin evlilik tazminatı nasıl alınır sorusunun cevabı, iş yerinde en az bir yıl çalışmış olması şartına bağlıdır. Evlilik gerekçesiyle yapılacak fesihlerde, işçinin iş yerinde minimum bir yıl süreyle çalışmış olması temel koşuldur. Dolayısıyla, bir yıldan kısa süreli hizmetlerde bu hak talep edilemez.

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılış SGK’ya Hangi Kodla Belirtilir?

Kadın çalışan evlilikten ötürü işinden ayrıldığında Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen çıkış kodu “13 – Kadın işçinin evlenmesi” olarak tanımlanır. Bu kod, 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi kapsamında kullanılır ve evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde işten ayrılma durumunda geçerli olur.

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Durumunda İşsizlik Maaşı

İşsizlik maaşıyla ilgili kurallar, “4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu” kapsamında belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; çalışan, iş sözleşmesini kendi arzusu doğrultusunda sonlandırdığında, işsizlik ödeneği alma hakkı bulunmaz. Fesih işleminin evlilik nedeniyle gerçekleştirilmiş olması da bu kuralı değiştirmez. Yani evlilik gerekçesiyle işten ayrılan bir işçi, işsizlik sigortasından faydalanamaz.

Erkek İşçi Evlilik Nedeni ile Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

Evlilik sebebiyle işten ayrılma tazminat hakkı yalnızca kadın işçilere tanınan özel bir durumdur. Bu nedenle bir erkek çalışan, evlenmesini gerekçe göstererek iş akdini feshetse bile, kıdem tazminatı talebinde bulunamaz. Mevzuatta bu hakkın sadece kadınlara tanınmış olması nedeniyle erkek işçilere uygulanamaz.

Kadın İşçi Evlilik Sebebi ile İşveren Tarafından İşten Çıkarılırsa Kıdem Tazminatı

Bir kadın çalışan, evlilik nedeniyle işveren tarafından işten çıkarıldığında ve bu durum ciddi bir haksız uygulamayı ortaya koyuyorsa, kıdem tazminatı alma hakkı doğabilir. Bu durumun delillerle kanıtlanması halinde, işveren tazminat ödemekle yükümlü olur. Ayrıca işverenin, aynı durumdaki diğer evli çalışanlara farklı muamelede bulunduğu ispatlanırsa, kadın çalışana ayrımcılık tazminatı da ödemesi gerekebilmektedir. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçesi

Söz konusu durumu yaşamanız durumunda yararlanabileceğiniz kapsamlı bir evlilik nedeniyle işten ayrılma dilekçesi örneği aşağıdaki şekildedir:

../../20..
……………………………………..(şirket unvanı)’ye

………….. tarihinden beri şirketiniz bünyesinde ………. pozisyonunda çalışmaktayım. Ekte sunmuş olduğum evlilik cüzdanım ile de sabit olduğu üzere ……… tarihinde evlenmiş bulunmaktayım. İş sözleşmemi 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi gereği …………… tarihinde evlilik nedeni ile sonlandırıyorum. Kıdem tazminatı ve sair işçilik alacaklarımın tarafıma ödenmesini talep ederim.

AD-SOYAD
İMZA