Adli Para Cezası Nedir?

Adli para cezası, bir suçun cezası olarak mahkemece belirlenen gün sayısı kadar hesaplanan bir meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesini gerektiren bir ceza yaptırımıdır (TCK m.52/1).

TCK’ya (Türk Ceza Kanunu) göre işlenen bir suç karşılığında hapis ve para cezası olmak üzere iki tür ceza yaptırımı uygulanabilmektedir. Para cezasına bir suçun cezası olarak yalnızca mahkemeler tarafından hükmedilebilir. Diğer tüm devlet kurumlarının verdiği para cezaları idari para cezası niteliğindedir. Adli para cezası, idari para cezasından farklı olarak ödenmediğinde hapis cezasına dönüşebilecek bir yaptırım türüdür. İdari Para Cezası, suç karşılığında verilen bir ceza olmadığı için ödenmediği zaman hapis cezasına çevrilemez.

Adli para cezası, suçun mağduru veya zarar görenine ödenmez, sanıktan tahsil edilen para cezası devlet hazinesine ödenir.

Hükmedilecek para cezasının miktarı işlenen suçun kanunda belirlenen yaptırımına göre farklılık arz etmektedir. Örneğin, TCK m.157, basit dolandırıcılık suçu işleyen fail hakkında hapis cezasının yanı sıra 5000 güne kadar para cezası yaptırımını içermektedir. Mahkeme, fail hakkında takdiren 1000 gün para cezasına hükmettiğinde, bir gün karşılığı olarak 20 TL ile 100 TL arasında bir miktarı da (TCK m.52/2) takdiren belirleyerek gün sayısını belirlediği para miktarı ile çarparak sonuç para cezasını bulacaktır. Somut olayımızda, gün sayısı suç teşkil eden olayın özelliklerine göre 1000 gün olarak takdir edilmiştir, gün sayısının çarpılacağı para miktarı ise 30 TL (20 TL ile 100 TL arasında) olarak takdir edildiğinde mahkeme 1000 x 30 TL = 30 bin TL para cezasına hükmedebilir. [1]

Bir suçun karşılığı olarak ne kadar para cezasına hükmedileceği her suça ilişkin kanun maddesinde ayrı ayrı düzenlenmiştir. Ancak adli para cezasına ilişkin genel hükümler 5237 sayılı TCK’nın 52. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

TCK m.52

(1) Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.

(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.

(3) Kararda, para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.

(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.

Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezası ödenmediği takdirde verilmiş olan para cezası hapis cezasına çevrilir. Bu hususun dayanağı Türk Ceza Kanunu’nun [2] “Adlî para cezası” kenar başlıklı 52/4 maddesidir.

Adli Para Cezasının Tanımı

Adli para cezası, Türk ceza hukuku sisteminde düzenlenmiş olan, çeşitli suçlarda hapis cezası ile seçimlik olarak, çeşitli suçlarda hapis cezası ile birlikte öngörülmüş, kısa süreli hapis cezasında da seçenek yaptırım olarak öngörülmüş olan bir cezadır. İşbu ceza ödenmediği takdirde hapis cezasına çevrilmektedir.

Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesi Şartları

Hapis cezasının para cezasına çevrilmesi kararı, mahkeme tarafından sanığa dair bazı olgular gözlenerek verilir. Suçlunun kişiliği, sosyal ve ekonomik durumu, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlık ve suçun işlenmesindeki özellikler mahkeme tarafından tek tek değerlendirilir. Örneğin, suçu işlediği için pişmanlık göstermeyen, saldırgan, hakkında suçta tekerrür hükümleri uygulanan bir failin, mahkum olduğu hapis cezası mahkeme tarafından para cezasına çevrilmez.

Ceza süresine göre aşağıdaki hapis cezaları para cezasına çevrilebilir:

1. Kasten İşlenen Suçlarda Adli Para Cezası

Kasten işlenen suçlarda (örn, kasten yaralama, hırsızlık, basit dolandırıcılık gibi) mahkemenin hükmettiği hapis cezası 1 yıl veya daha az süreli ise, hapis cezası para cezasına çevrilebilir. Failin suça ilişkin kastının olası kast veya doğrudan kast olması arasında hiçbir fark yoktur. Olası veya doğrudan kastla işlenip de 1 yıl veya daha az süreli tüm hapis cezaları takdiren para cezasına çevrilebilir.

2. Taksirle İşlenen Suçlarda Adli Para Cezası

Taksirle işlenen suçlarda (örn, trafik kazası veya iş kazası neticesinde ölüm gibi) ise hapis cezasının paraya çevrilmesi için bir ceza sınırı yoktur. Taksirle işlenen suçlarda, hükmedilen cezanın miktarı ne olursa olsun (örneğin, taksirle işlenen bir suçtan 5 yıl hapis cezası verilse dahi) mahkeme hapis cezasını takdiren para cezasına çevirebilir. Suç taksirle işlenen suçlardan değilse; 2 yıl, 3 yıl veya 4 yıl gibi hapis cezalarının para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.

3. Bilinçli Taksirle İşlenen Suçlarda Adli Para Cezası

Bilinçli taksirle işlenen suçlar nedeniyle hükmedilen hapis cezaları 1 yıl veya daha az süreli ise para cezasına çevrilebilir. Süresi dikkate alınmadan hapis cezasının para cezasına çevrilmesi şeklindeki taksirli suçlara ilişkin kural “bilinçli taksir” halinde uygulanmaz (TCK md. 50/4).

4. Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesinin Zorunlu Olduğu Haller

Yukarıda açıkladığımız hapis cezalarının para cezasına çevrilmesi hakimin takdirindedir. Fakat bazı durumlarda hakimin takdir hakkı yoktur, eğer hükmolunan hapsi cezası 30 gün veya daha az süreli hapis cezası ise hakim, bu cezayı para cezasına veya seçenek yaptırımlara çevirmek zorundadır. Ayrıca, yargılanan kişinin yaşının 18’den küçük veya 65 yaşından büyük olması halinde de hakim, 1 yıl veya daha az süreli hapis cezasını para cezasına veya seçenek yaptırımlara çevirmek zorundadır (TCK md.50/3), bu konuda hakimin takdir hakkı yoktur.

Özellikle belirtelim ki, hapis cezası ile para cezasının birlikte yaptırım olarak öngörüldüğü suçlarda, sanık hakkında hükmedilen hapis cezası da para cezasına çevrilebilir. Örneğin, 6136 sayılı kanuna muhalefet suçu (m.13/1) nedeniyle sanığın, “bir yıldan üç yıla kadar hapis ve otuz günden yüz güne kadar adli para cezası” ile cezalandırılmasını öngörmektedir. Mahkeme, hem birlikte yaptırım olan para cezasına hükmedebilir, hem de sanık hakkında 1 yıl hapis cezası verdiğinde, bu hapis cezasını para cezasına çevirebilir.

Kaç Çeşit Adli Para Cezası Vardır?

TCK’daki düzenlemeye göre yargılanan bir kişiye dört farklı şekilde para cezası verilebilir:

• Doğrudan hükmedilen adli para cezası
• Hapis cezası ile birlikte hükmedilen para cezası
• Hapis cezasına seçenek olarak hükmedilen para cezası
• Kısa süreli hapis cezasının çevrildiği (seçenek yaptırım) para cezasıdır.

1. Doğrudan Hükmedilen Adli Para Cezası: Kanun bazı suçlar açısından yaptırım olarak para cezasını öngörmüştür. TCK’da herhangi bir suçun karşılığı doğrudan para cezası olarak düzenlenmiş ise hakim hapis cezası değil, doğrudan para cezasına hükmetmek zorundadır. Örneğin, taksirle çevrenin kirletilmesi suçu, TCK 182/1 maddesinde “Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, para cezası ile cezalandırılır.” şeklinde doğrudan para cezasını gerektiren bir suç tipi olarak düzenlenmiştir.

2. Seçimlik Ceza Olan Adli Para Cezası: TCK’da herhangi bir suçun karşılığı olarak hapis cezası veya para cezası yaptırımlarından yalnız birinin uygulanması seçimlik olarak öngörüldüğünde hükmedilen para cezası, seçimlik ceza olan para cezasıdır. Örneğin, TCK 86/2 maddesinde “Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya para cezasına hükmolunur.” şeklinde para cezası ile hapis cezasını seçimlik yaptırım olarak düzenlemiştir.

3. Hapis Cezasından Çevrilen Adli Para Cezası: Kısa süreli hapis cezalarına seçenek (alternatif) yaptırım olarak hükmedilen adli para cezalarıdır. Kasten işlenen suçlarda bir yıl veya daha az süreli hapis cezaları, para cezasına çevrilebilir (TCK m.50/1-a). Taksirle işlenen suçlarda ise ceza miktarına bakılmaksızın tüm cezalar (Örn, ölümlü trafik kazası neticesinde 2 yıl 6 ay ceza verilse bile) para cezasına çevrilebilir.

4. Hapis Cezası ile Birlikte Hükmedilen Adli Para Cezaları: TCK’da bazı suçlar açısından hem hapis hem de para cezasının birlikte uygulanması öngörülmüştür. Örneğin; dolandırıcılık suçunda, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar para cezasına hükmedilir, yani her iki cezaya birlikte hükmedilir.

Adli Para Cezası Nasıl Belirlenir?

Türk ceza hukukunda gün para cezası sistemi benimsenmiştir. Buna göre sanığın maddi koşullarına göre bir gün karşılığında para cezası belirlenir, verilen para cezası kaç gün ise belirlenen gün para cezası ile gün sayısı çarpılarak toplam para cezası bulunur. Örneğin sanığın gün para cezası 50 TL olarak belirlenmiş ve 100 gün adli para cezasına çarptırılmışsa bu durumda alınan adli para cezası; 50 x 100 = 5000 TL olarak bulunur.

Adli Para Cezası Hesaplama Nasıl Yapılır?

• Türk Ceza Kanunu’nun 52/1 maddesi uyarınca adli beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hâllerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere verilir.
• Ardından bir gün karşılığı para cezası miktarı tayin edilir. Türk Ceza Kanunu’nun 52/2 maddesine göre bir gün karşılığı para cezası en az yüz ve en fazla beşyüz Türk lirasıdır. İşbu miktar kişinin ekonomik durumuna göre tayin edilmektedir.
• Ardından ceza hesaplaması yapılır. Örneğin kişiye 600 gün para cezası verilmiş olsun. Bir gün karşılığı para cezası da 400 TL olarak belirlenmişse kişinin ödemesi gereken para cezası; 600 x 400 = 240.000 TL olarak bulunur. Yine örnek olarak kişiye 300 gün para cezası verilmiş ve bir gün karşılığı para cezası da 200 TL olarak belirlenmişse bu durumda kişinin ödemesi gereken para cezası; 300 x 200 = 60.000 TL olarak belirlenir.

Para Cezasının Ödenme Süreçleri

• Karar kesinleşir.
• Hükümlüye ödeme emri tebliğ edilir.
• Hükümlü, bu ödeme emrine istinaden 30 gün içerisinde para cezasını ödemekle yükümlüdür. Bu ödeme Vergi Dairesi’ne ya da Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvurmak sureti ile yapılır.

Adli Para Cezası Nereye Ve Nasıl Ödenir?

Adli para cezasının ödenebilmesi için verilmiş olan para cezası kararının kesinleşmesi gerekmektedir. Kesinleşmenin ardından 1-2 ay içerisinde tarafınıza bir para cezası ödeme emri gelir. Ödeme emrinin tebliğinin ardından Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvurarak Vergi Dairesi’ne yazılmış olan bir yazı teslim alırsınız. Ardından Vergi Dairesi’ne başvurarak para cezasını ödeyip, ödediğinize dair dekont yahut makbuzu tekrardan Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na teslim ettiğinizde para cezasını ödemiş ve bütün işlemleri tamamlamış olursunuz.

Adli Para Cezasını Taksitle Ödeme Mümkün Mü?

Adli para cezasını taksitle ödeme mümkündür. Zira Türk Ceza Kanunu’nun 52/4 maddesi uyarınca hakim; hükümlünün ekonomik durumunu göz önüne alarak bir yıldan fazla olmamak üzere ödemeyi erteleyebileceği gibi cezanın belirli taksitlere bölünmek suretiyle ödenmesine karar verebilir. Bu durumda da taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Yine verilmiş olan kararda taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi durumunda geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen kısmın hapis cezasına çevrileceği yazılır.

Ödenmeyen Adli Para Cezaları Ve Sonuçları

Ödenmeyen adli para cezaları ve sonuçları ağır nitelikte olabilir. Zira adli para cezası ödenmediği takdirde ilgili ceza hapis cezasına çevrilir. Kısa süreli hapis cezası para cezasına çevrilmiş ve ödenmemişse bu durumda hapis cezasına çevrilebileceği gibi seçenek yaptırımın değiştirilmesine de karar verilebilecektir. Ancak doğrudan hükmedilen para cezasının ödenmemesi halinde ödenmeyen kısma karşılık gelen gün kadar hapis cezası verilmektedir. Adli para cezasının taksitler halinde ödenmesine karar verilmişse bu durumda da mahkeme, ödenmeyen kısım için hapis cezasına hükmeder.

Adli Para Cezası İtiraz, Temyiz Ve İstinaf Sınırı

Adli para cezasına itiraz sınırı bulunmamaktadır. Dolayısıyla her türlü para cezasına miktar fark etmeksizin itiraz edilebilir. Adli para cezasına ilişkin istinaf sınırı ise 2024 Haziran ayı itibariyle 15.000 TL’dir. 15.000 TL’nin altındaki para cezasına ilişkin kararlar istinaf edilemez. Adli para cezasına ilişkin kararların temyizi ise bulunmamaktadır. Zira Ceza Muhakemesi Kanunu’nun [3] 286/2 maddesine göreadli para cezalarına karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararları temyiz edilemez.

Adli Para Cezası İstinaf Sınırı Nasıl Belirlenir?

Adli para cezası istinaf sınırı, günün ekonomik koşullarına ve enflasyona bağlı olarak belirlenir, düzenli olarak istinaf sınırı yukarıya çıkar. Örneğin para cezası istinaf sınırı 3.000 TL iken, 2024 Haziran itibariyle 15.000 TL’ye çıkarılmıştır.

Adli Para Cezası Adli Sicile İşler Mi?

Adli para cezası sicile işler. Zira para cezası da tıpkı hapis cezası gibi bir yaptırım türüdür. Ancak para cezası taksitler şeklinde ödeniyorsa son taksidin ödenmesinin, tek seferde ödeniyorsa para cezasının tamamının ödenmesinin ardından ceza infaz edilmiş sayılır. Ceza infaz edilmiş sayıldığı takdirde sicile işlenmiş olan para cezası Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tarafından adli sicilden silinir.

Adli Para Cezalarında İndirim Veya Koşullu Salıverilme Hükümlerinden Yararlanmak

Adli para cezalarında indirim ve koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanmak mümkün değildir. Adli para cezaları, ödenmediği takdirde hapis cezasına dönebilir. Ödenmediği için hapis cezasına dönen adli para cezalarında, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un [4] 106/9 maddesi gereğince para cezasından çevrilen hapis cezasının infazı ertelenemez ve koşullu salıverilme hükümleri uygulanamaz.

Adli Para Cezası Yargıtay Kararları

Yar­gı­tay 12. Ceza Da­ire­si’nin 2022/2274 E., 2022/9592 K. Sayılı kararında [5] özetle; “Sanık hakkında tayin edilen adli para cezasının ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve cezanın hapse çevrileceğinin ihtar edilmesi yerine infazı kısıtlayacak bir biçimde taksitlerden birinin ödenmemesi halinde para cezasının tamamının tahsiline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu” şeklinde karar vermiştir.

Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 2021/5382 E., 2023/637 K. Sayılı kararında [6] özetle; “Hükmün açıklanmasının geri bırakılması durumunun para cezasından önce değerlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla sanık hakkında verilmiş olan hapis cezasının para cezasına dönüştürülmesi nedeniyle hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararının hukuka aykırı nitelikte olduğu” şeklinde karar vermiştir.

Yargıtay 11. Ceza Dairesi’nin 2021/15319 E., 2023/304 K. Sayılı kararında [7] özetle; “Hapis cezasının alt sınırdan verilmesi durumunda para cezasının da alt sınırdan tayin edilmesine ilişkin herhangi bir zorunluluk bulunmadığı, ancak mahkemece verilmiş olan kararda hukuka uygun ve yeterli gerekçe gösterilmeden; hapis cezasının alt sınırdan, para cezasının ise üst sınırdan verilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu” şeklinde karar vermiştir.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2023/13 E., 2023/1000 K. Sayılı kararında [8] özetle; “Sanık hakkında para cezası verildiği takdirde sanık hakkında belli haklardan yoksun bırakılmaya hükmedilemeyeceği” şeklinde karar vermiştir.

Adli Para Cezası Temyiz Ve İstinaf Sınırı

Adli para cezası temyiz ve istinaf sınırı sürekli olarak düzenlenmekte ve güncellenmektedir. 1 Haziran 2024’ten itibaren adli para cezalarında istinaf sınırı 15.000 TL’ye çıkarılmıştır. Dolayısıyla 15.000 TL’nin üzerindeki adli para cezaları istinaf edilebilirken 15.000 TL’nin altındaki adli para cezaları istinaf edilemez. İstinaf edildiği takdirde esastan reddedilen adli para cezalarında ise temyize başvurma olanağı bulunmamaktadır.

Adli Para Cezasının Ödenmemesi Ve İnfazı

Adli para cezasının ödenmesi hükümlü için en iyi yol olacaktır. Zira doğrudan verilen para cezası ödenmediği takdirde hapis cezasına çevrilir ve para cezasında belirlenmiş olan gün kadar hapis cezası infaz edilir. Hapis cezasının seçenek yaptırım olarak çevrilmesi ile verilmiş olan para cezası da hapis cezasına çevrilebileceği gibi diğer seçenek yaptırımlara da çevrilebilir ve aynı şekilde infaz edilir.

2024 Adli Para Cezaları Arttırıldı

2024 yılında adli para cezaları, yeniden değerleme oranı çerçevesinde artırılmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi gereği %45,84 oranında bir artış uygulanmıştır. Bu düzenlemeyle, Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesine göre belirlenen günlük adli para cezası, en az 100 TL, en fazla 500 TL olarak belirlenmiştir. Bu artışla birlikte, işlenen suçlara ilişkin adli para cezaları toplamda 3.000 TL ile 3.000.000 TL arasında değişen tutarlarda uygulanacaktır. Bu yeni düzenleme, suçların caydırıcılığını artırmak amacıyla yürürlüğe girmiş olup, yargı organları tarafından titizlikle uygulanacaktır.

1 Haziran 2024 Tarihinden İtibaren Adli Para Cezası Düzenlemeleri

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesine göre, adli para cezası, bir günün toplam miktarı takdir edilen miktarın suçlunun ekonomik durumu göz önünde bulundurularak kayıtlı gün sayılarıyla çarpılması hesaplanır. 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren her gün için 100 TL ek ücret uygulanacaktır. Örneğin 50 günlük bir adli para cezası, eski düzenlemede 1.500 TL olarak hesaplanırken, yeni düzenlemeyle bu ceza 5.000 TL olacaktır.

Yeni düzenlemeye göre, adli para cezası verilen kişiye, belirtilen miktar planlamayla düzenlenir. Ödenmemesi durumunda, Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinin devam etmesi halinde, adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesi mümkündür. Bu durum, ceza miktarlarının ödenmemesi halinde, kişinin özgürlüğünü doğrudan korur.

1 Haziran 2024 tarihinden itibaren işlenen suçlar için bu düzenlemeler geçerli olacak ve mahkemeler tarafından verilen adli para cezaları, bu yeni düzenlemeye göre hesap yapılacaktır.
Adli para cezasına mahkûm edilen kişiye, cezanın kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde ödemeyi yapması gerekir. Ancak bu süre içerisinde ödeme yapılmaması halinde, cezanın tahsil edilebilmesi için ilgili merci tarafından icra takibi başlatılır. Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinin gereğince, ödenmeyen adli para cezası, hapis cezasına çevrim ve hapis cezasının süresi, adli para cezasının kalan kısmı üzerinden hesaplanır.

Para cezasının ödenmemesi durumunda, cezanın hapis cezasına çevrilmesi aşamasına geçilir. Kanun gereği, adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesi işlemi sırasında, cezanın ona 100 TL’si bir gün hapis cezası olarak belirlendi. Bu durumda, ödenmemiş 5.000 TL’lik bir para cezası, 50 gün hapis cezasına dönüştürülür. Bu ceza, hükümlünün ekonomik durumu ve ceza infaz şartları dikkate alınarak uygulanır.

Türk Ceza Kanunu ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un ilgili hükümlerinin verilmesi, para cezasının taksitlendirilmesi ya da ertelenmesi mümkündür. Ancak bu durum, cezanın infazını durdurmaz; sadece ödeme kolaylığı sağlamak amacıyla yapılan bir düzenlemedir. Taksitlendirme mahkeme tarafından hükümlünün mali durumu göz önünde bulundurularak yapılır.

Adli para cezalarının sorunlarıyla ilgili bu düzenlemeler, Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesine dayanmaktadır. Bu madde, para cezasının belirlenmesi, tahsili ve ödeme yapılmaması durumunda idari yaptırımlar hakkında ayrıntılı hükümler içermektedir. Ayrıca Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 106. maddesi, para cezasının hapis cezasına çevrilmesi süreci düzenlenmektedir.

Adli Para Cezasına İtiraz

Adli para cezasına itirazlar, kararın kesinleşmesinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz merci, ilk derece mahkemesidir ve bu süreçte adli para cezasının infazı durdurulmaz. İtiraz sonucu, mahkeme tarafından verilen kararın kesin nitelikte olup olmadığı zorunludur. Ancak Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı saklıdır.

Adli Para Cezası Örnek Senaryo – Hakaret Suçu:
Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesi gereğince, hakaret suçundan hüküm verilen bir kişiye mahkeme, suç ağırlığına göre adli para cezasına hükmedilebilir. Eski düzenlemede, 90 günlük adli para cezasına hükmedilen bir kişi, 30 TL üzerinden hesaplandığında toplam 2.700 TL ceza ödemesi gerekiyor kalıyordu. Ancak yeni düzenleme ile aynı ceza 100 TL üzerinden hesaplandığında toplam 9.000 TL olacaktır. Bu örnek, yeni düzenlemenin suçluların üzerindeki maddi yüklerin nasıl artırıldığını açıkça göstermektedir.

Adli Para Cezası Örnek Senaryo – Trafik Suçları:
Trafik Kanunu’na aykırı davranışlar, genellikle idari para cezaları ile sonuçlansa da, ağır ihlallerde adli para cezası uygulanabilmektedir. Örneğin, tehlikeli araç kullanımı nedeniyle mahkeme, 50 gün adli para cezasına hükmedebilir. Bu durumda, eski programlamayla 1.500 TL olan ceza, yeni düzenleme ile 5.000 TL olarak uygulanacaktır. Bu durum, insanların cezalarının süreleri nedeniyle kurallara göre daha fazla riayet teşviki teşvik edecek bir düzenleme olarak değerlendirilebilir.

Sıkça Sorulan Sorular:

Kaynakça

[1] YILMAZ, Ejder; Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayıncılık, Ankara 1992

[2] Türk Ceza Kanunu, T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 30.07.2024

[3] Ceza Muhakemesi Kanunu, T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

[4] Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

[5] Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2022/2274 E., 2022/9592 K. Sayılı kararı, Yargıtay İçtihat Merkezi, Erişim Adresi: https://www.yargitayictihatmerkezi.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

[6] Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 2021/5382 E., 2023/637 K. Sayılı kararı, Yargıtay İçtihat Merkezi, Erişim Adresi: https://www.yargitayictihatmerkezi.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

[7] Yargıtay 11. Ceza Dairesi’nin 2021/15319 E., 2023/304 K. Sayılı kararı, Yargıtay İçtihat Merkezi, Erişim Adresi: https://www.yargitayictihatmerkezi.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

[8] Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2023/13 E., 2023/1000 K. Sayılı kararı, Yargıtay İçtihat Merkezi, Erişim Adresi: https://www.yargitayictihatmerkezi.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 02.08.2024

İlgili İçerikler:

2 Yıl 6 Ay Ceza Aldım Ne Kadar Yatarım?
Haksız Tutuklama, Gözaltı, Arama ve El Koyma