Maluliyet Tazminatı Nedir?

Maluliyet tazminatı, kaza neticesinde yaralının tedavi masrafları, bakıcı giderleri, geçici iş göremezlik ve kalıcı iş göremezlik tazminatını kapsar. Maluliyet (yaralanma) kazazedenin iş veya trafik kazasından kaynaklanan maluliyet (yaralanma) oranına bağlı olarak gelecek dönemlerini güvence altına alan tazminat türüdür. Maluliyet Tazminatı İşgücü Kaybı Hesaplama gerektiren olaylar:

• İş kazası
• Meslek hastalığı
• Trafik kazaları
• Hatalı bir cerrahi müdahale ya da yanlış teşhis (malpraktis) nedeniyle maluliyet

Trafik Kazası Sonrası Maluliyet Tazminatı

Trafik kazası sonrası maluliyet tazminatı, kazada kusurlu olmayan veya daha az kusurlu olan ve kazadan ötürü kalıcı bir sakatlık ya da iş gücü kaybı yaşayan kişinin maddi ve manevi zararlarını karşılamak için talep edebileceği bir tazminattır. Trafik kazalarında meydana gelen yaralanmalar maluliyet raporları ile tespit edilir. Yaralanma sonucu kazazedenin geleceği sarsılır ve iş gücü kaybına uğrar. Maddi zarar kapsamında değerlendirilen yaralanmalarda mutlaka kalıcı bir durum oluşmalıdır.

Maluliyet tazminatı trafik kazası tazminatları içerisinde en fazla efor gerektiren ve zor olan alanlardan bir tanesidir. Maluliyet raporu almak için ön görülen iyileşme süreci 1 yıldır. Yılın tamamlanmasının ardından kişide meydana gelen bedeni hasar heyet raporu (sağlık kurulu, adli tıp raporu) ile ortaya koyulur. Kişinin alacağı tazminatı tamamen sakatlık oranı belirleyecektir.

Tazminat Miktarı

Maluliyet tazminatının miktarı, maluliyet oranına ve kazaya bağlı kusur durumuna göre belirlenir. Kişinin yaşı ve maaşı da tazminat miktarına etki eder. Sakatlık tazminatının içerisinde tedavi masrafları, kayıp kazanç, gelecekteki kazanç kaybı, geçici iş göremezlik, bakıcı gideri gibi maddi zararlar da tazminat hesaplanırken dikkate alınır.

Maluliyet Çeşitleri Nedir?

Maluliyet, kişinin işlevselliğinin ve çalışma kapasitesinin azalması veya kaybolması olarak tanımlanır. Farklı durumlara ve etkenlere bağlı olarak çeşitli maluliyet türleri mevcuttur.

• Tam Maluliyet
• Kısmi Maluliyet
• Geçici Maluliyet
• Kalıcı Maluliyet

Tam Maluliyet

Kişinin günlük yaşamında ve iş yaşamında tamamen bağımsız hareket etmesini engelleyen ve çalışma kapasitesini %100 oranında kaybedilmesidir. Tam maluliyet, kişinin temel ihtiyaçlarını bile karşılayamayacak duruma gelmesi anlamına gelir.

Kaza sonucu kişinin iş gücü kaybını tamamen yitirmesi olarak da ifade edilebilir. Kişinin yatalak olması, tedavi görmesi, hiç çalışmaması tam maluliyet olarak değerlendirilir.

Kısmi Maluliyet

Kişinin işlevselliğinde ve çalışma kapasitesinde bir azalma meydana getirse de, çalışma yeteneğini tamamen kaybetmediği anlamına gelir. Kısmi maluliyet oranları, %10’dan başlayarak %99 arasında değişir.

Geçici Maluliyet

Kişinin işlevselliğinde ve çalışma kapasitesinde geçici bir azalma meydana getiren durumlara denir. Geçici maluliyet, tedavi ile iyileşme ve eski işlevselliğe dönme imkanı olan bir durumdur. Yaralı bu süre boyunca % yüz malul sayılır.

Kalıcı Maluliyet

Kişinin çalışma kapasitesinde kalıcı bir azalma meydana getirir. Kalıcı maluliyet, kişinin uzun süre boyunca bakıma ve desteğe ihtiyaç duyabileceği anlamına gelir.

Maluliyet Tazminatı Talebinde Bulunabileceğiniz Muhataplar:

• Sigorta şirketi (Trafik, Ferdi Kaza, Koltuk ve Kasko)
• Kazaya neden olan sürücü
• Kazaya karışan aracın sahibi
• Kazaya karışan aracın işleteni

Maluliyet Raporu Nereden Nasıl Alınır?

Maluliyet (iş gücü kaybı); trafik kazası, iş kazası, meslek hastalığı ya da doktorların yanlış müdahalesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.  Maluliyet oranı (işgücü kaybı) tespiti için mağdurun, eğitim araştırma, devlet veya üniversite hastanelerinden birine başvuru yapması gerekmektedir. Maluliyet (işgücü kaybı) iş kazalarında SGK sevki ile tespiti yapılır.

Uğradınız zarar sizin izleyeceğiniz yolu belirleyecektir. Trafik kazalarında maluliyet tazminatından, kazaya sebebiyet veren taraf ve sigorta şirketi sorumludur. İş kazaları ve meslek hastalığı sakatlık tazminat davası iş verene yönelik açılır. Malpraktis davaları ise sorumlu doktora ve işletmesine yöneltilir. Trafik kazalarında sigortaya başvur yapılmalı ve uzlaşma ile sonuca gidilebilir. Sigorta şirketinden istediğiniz alamadıysanız sigorta tahkim komisyonu yargılamasını tercih edebilirsiniz. İş kazaları ve diğer yaralanmalarda ise dava yolu ile gitmeniz gerekiyor.

Trafik Kazası Sonrası Maluliyet Raporu Nasıl Alınır?       

Trafik kazalarında heyet raporu almak için ilgili yönetmeliğe göre iyileşme süresi 1 yıldır. İyileşme süresinin tamamlanmasını beklemek gerekiyor. Aksi halde sigorta ödeme yapmaz ise usule uygun olmayan bir heyet raporu ile dava yoluna gidilemez. Gidilse bile davanız Usulden ret edilir. Trafik kazası sonrası alabileceğiniz rapor türleri:

• Sağlık Kurulu Raporu (heyet raporu)
• Adli Tıp Raporu (Trafik Kazası Maluliyet Raporu Adli Tıp )

Rapor için herhangi bir devlet hastanesinden randevu almalısınız. Randevuya gitmeden önce hazırlamanız gereken evraklar:

• Kaza Tespit Tutanağı
• Epikirizler
• Genel Adli Muayene Raporu
• Kati Rapor
• Röntgen, MR, Tomografi gibi görüntüleme raporları

Her kurumun işleyişi farklı oluyor. Size gösterilen doktorların muayesinden geçmelisiniz. Sonuçlar ortalama iki hafta içinde çıkacaktır.

Maluliyet raporu alabileceğiz kurumlar:

• Devlet Hastanesi
• Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• Üniversite Hastaneleri
• Özel Hastaneler (Sağlık kurulu heyeti ve yetkisi olmalı)

Yüzde 10 Maluliyet Raporuna Ne Kadar Ödeme Yapılır?       

Yüzde 10 heyet raporuna ne kadar tazminat alınacağını örnek üzerinden hesaplayalım:

Maluliyet oranı: %10
Aylık brüt kazanç: 10.000 TL
Hizmet süresi: 10 yıl
Tazminat = (4.000 TL x %10 x 10 yıl x 0,70) = 7.000 TL

Maluliyet Tazminatı Görevli Mahkeme

Maluliyet tazminatı davalarında görevli mahkeme, davanın dayanağına ve tarafların sıfatlarına göre değişiklik gösterir.

1. İş kazası – Meslek Hastalığı Sonucu Maluliyet

İş Kazası veya Meslek Hastalığı Sonucu Maluliyet için SGK’ya maluliyet davası açılabilir, iş verene yönelik maddi ve manevi tazminat davaları açılabilir. Maluliyete ilişkin zarar davalarında görev iş mahkemelerindedir. Dava konusunun olduğu yerde iş mahkemesi yok ise Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olacaktır.

1. Trafik Kazası Sonucu Maluliyet:

Trafik kazası sonucu oluşan yaralanmalarda sigortaya karşı açılacak davalarda Asliye Ticaret Mahkemesi görelidir. Kusurlu sürücü araç sürücüne yönelik açılacak davalarda Asliye Hukuk mahkemeleri görevlidir.

1. Haksız Fiil Sonucu Maluliyet:

Haksız fiile dayalı tazminat davası açılacaksa görevli mahkeme, davacının ikametgahı veya davaya konu olayın gerçekleştiği yer mahkemesidir.

1. Diğer Durumlar:

Görevli mahkemenin belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Davanın dayanağı
• Tarafların sıfatları
• Davanın değeri
• Davacının ikametgahı
• Davaya konu olayın gerçekleştiği yer

Görevli mahkeme yanlış belirlenirse dava usulden reddedilir.

Maluliyet Tazminatı Yetkili Mahkeme

Görevli mahkeme belirlendikten sonra, dava yetkili mahkemede açılır. Yetkili mahkeme, davacının ikametgahı, davaya konu olayın gerçekleştiği yer veya davalının ikametgahının olduğu yerdir.

Maluliyet Tazminatı Zamanaşımı Süresi

Maluliyet tazminatı davalarında zamanaşımı süresi, davanın dayanağına göre değişiklik gösterir. Maluliyet kaynaklı zaman aşımı süreleri; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 28, 4046 Sayılı Trafik Sigortaları Kanunu Madde 10, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Madde 72, kanun maddeleri ile düzenlenmiştir.

SGK maluliyet aylığı: 5 yıl (Kazadan veya hastalıktan itibaren)
İşverene karşı tazminat: 10 yıl (Kazadan veya hastalıktan itibaren)
Trafik sigortası tazminatı: 10 yıl (Kazadan itibaren)
Kusurlu sürücüye karşı tazminat: 10 yıl (Kazadan itibaren)
Haksız fiile dayalı tazminat: 10 yıl (Zararı ve faili öğrenme tarihinden itibaren)

Zamanaşımı süresi, davacının hak sahibi olduğunu ve dava açabileceğini öğrenmesi halinde kesilir.
Zamanaşımı süresi, davacının kusursuz bir şekilde haklarını kullanma imkanının bulunmadığı durumlarda durur.

Zamanaşımı süresi dolduktan sonra dava açılamaz. Zamanaşımı sürelerini göz önünde bulundurarak dava açabilirsiniz.

Maluliyet Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Tazminatı Hesap Yöntemi ve Formülasyonu: Progresif Rant (%10 Arttırım, %10 İndirim)
Aylık Gelir × 12 × Bakiye Ömür × Maluliyet Oranı × Kusur Oranı

Maluliyet tazminatı hesaplama tazminatın nereden alınacağı ile doğru orantılıdır. SGK üzerinden bir tazminat hesaplaması yapılacak ise iş gücü kaybı heyet oranı olması gerekmektedir. Sigorta veya herhangi bir kişi ya da kurumdan alınacaksa heyet raporu (Sağlık Kurulu Raporu )gereklidir. Her kurumun hesaplama kriterleri farklı olduğu gibi tazminat hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken usullerde farklılık gösterebilmektedir. Ancak Yargıtay ictihatlarına bakıldığında belli başlı yaşam tabloları ve hesaplama formülleri kabul görmektedir. Maluliyet tazminatı hesaplama alanında uzman bilirkişiler tarafından yapılmaktadır. 4 önemli kriter ne kadar tazminat alacağınızı belirleyecektir;

• Yaş
• Kusur
• Maaş
• Heyet Oranı

Maluliyet tazminatı hesaplanırken sakatlık yaşayan kişinin aktif dönem ve pasif dönemleri dikkate alınmaktadır. Hesaplamalar TRH 2010 Yaşam Tablosu ve Prograsif Rant Formülü kullanılarak  yapılmaktadır.

Maluliyet Oranına Göre Tazminat Hesaplama Nasıl Yapılır?         

Hesaplanacak tazminat olayın sebebine göre değişecektir. Trafik kazası, iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle maluliyet tazminatı hesaplaması yapılır. Son güncel Yargıtay kararlarına göre maluliyet tazminatı hesaplama formülü:

Tazminatı Hesap Yöntemi ve Formülasyonu: Progresif Rant (%10 Arttırım, %10 İndirim)
Aylık Gelir × 12 × Bakiye Ömür × Maluliyet Oranı × Kusur Oranı

Örnek 1: Bir trafik kazasında maluliyet yaşayan bireyin maluliyet oranının %60, kazadaki kusur oranın %50, yaşının 30, maaşının ise 20.000 TL olduğu varsayımında aşağıdaki gibi bir hesap ortaya çıkacaktır.

Hesaplama: öncelikle malul olan kişinin aylık gelirinden kusur oranına karşılık gelen kısım hesaplanmalı ve aylık gelirinden çıkarılmalıdır.

20.000×0.50=10.000

20.000-10.000=10.000

Elde edilen rakam ile maluliyet oranı çarpılarak iş gücü ve gelir kaybı belirlenmelidir.

10.000×0,60=6.000

Elde edilen bu rakam bir aylık iş gücü ve gelir kaybıdır. Bu rakam yıllık bazda hesaplanmalıdır.

6.000×12=72.000 TL yıllık iş gücü ve gelir kaybı

Son olarak 30 yaşındaki bir bireyin 7 yıllık pasif çalışma hakkı mevcut yaşına eklenmeli ve tazminat hesaplaması yapılmalıdır.

30+7=37

37×72.000= 2.664.000.000 TL maddi tazminat rakamına ulaşılmaktadır.

İş Kazalarında Maluliyet Dereceleri ve Tazminat Hesaplamaları

Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranının asgari oranları aşağıda yer almaktadır. 

1. % 80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece,
2. % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece,
3. % 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı üçüncü derece,

İş Kazalarında Sakatlık Dereceleri ve Tazminat Hesaplamaları için beden gücü kayıplarının belirlenmesi gerekmektedir. Ülkemizde beden gücü kayıplarını belirlemek amacıyla uzun yıllar Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü uygulanmış olup 5510 sayılı Yasa yürürlüğe girdikten sonra 11 Ekim 2008 tarihinden Resmi Gazete ’de yayınlanarak 27021 sayılı Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur. İlgili yönetmelikte sakatlık derecelerini belirleyecek sağlık kurulu raporlarını düzenleyecek yetkili sağlık hizmeti kurumları da belirtilmiştir. Ancak ortaya çıkan iş kazası sonrasında son durumu gösteren sağlık kurulu raporunun tam teşekküllü Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri tarafından düzenlenmiş olması gerekmektedir. Bu yönetmelik iş kazası ve meslek hastalığı sebebiyle açılmış bulunan davalarda ve SGK “gelir” bağlama süreçlerinde uygulanan tek yönetmeliktir.

İlgili İçerik: İş Kazası Tazminat Hesaplama

İş kazaları ve meslek hastalıkları dışında sigortalıların ve bakmak zorunda oldukları kişilerin her tür hastalık ve beden zararının tespiti ise 5510 sayılı Kanunun 25. ve 28. maddelerine göre “Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği” hükümleri uygulanmaktadır. İlgili kanunun (5510 sayılı Kanun) 28. maddesinde bazı değişiklikler gerçekleştirildikten sonra ortaya çıkan tereddütleri gidermek için “Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir.

  Meslek Hastalıklarında Sakatlık Tazminatı Hesaplamaları       

Meslek hastalığı, sigortalı olarak çalışan kişinin çalıştığı işten kaynaklı olarak kişide ortaya çıkardığı sürekli bir hastalık ya da sakatlıktır. Bir rahatsızlığın meslek hastalığı sayılabilmesi için aşağıdaki şartların oluşması gerekmektedir.

• Çalışanın sigortalı olarak işçi statüsünde çalışması gerekir.
• Meslek hastalığının ortaya çıkış sebebi işin ifası ilişkili olmalıdır.
• Meslek hastalığı belirli bir süre aralığında oluşmalıdır.
• Meslek hastalığı hastalık olarak kabul edilen rahatsızlıklar arasında yer almalı ve hastalık SGK sağlık raporları ile ispatlanmalıdır.

Meslek hastalığından mustarip olan bir çalışanın zararını karşılayacak iki taraf bulunmaktadır. Bunlardan ilki Sosyal Güvenlik Kurumu, ikincisi ise işverenden talep edilecek maddi ve manevi tazminat hakkıdır. Meslek Hastalıklarında maluliyet Tazminatı Hesaplamaları aşağıdaki başlıkları kapsayabilmektedir.

• Geçici ve sürekli il göremezlik ödeneği
• Tedavi giderleri (Sağlık Giderleri)
• Ölüm durumunda cenaze ve defin masrafları, destekten yoksun kalma tazminatı,
• İşverenden alınabilecek maddi ve manevi tazminat

Maluliyet Tazminatı Hesaplama Tabloları Nelerdir?

Bedeni hasara ilişkin meydana gelen zararların hesaplanmasına ilişkin bir çok farklı tablo farklı zaman dilimlerinde uygulamada kullanılmıştır. Son dönemde kullanılan sakatlık hesaplama tabloları;

•  2019 – Özürlülük Cetveli 
• 2008 – Maluliyet Tespiti İşlemleri
• 2013 –  Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı 

Tazminat hesaplama için kullanılan  yaşam Tabloları;

• PMF 1931  PDF
• CSO 1980 (Erkek – Kadın )
• TRH 2010 (Erkek – Kadın )
• GATT 1983 Yaşam Tablosu

İlgili İçerik: Trafik Kazası Tazminat Hesaplama 

Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlana PMF-1931 (Population Masculine et Feminine) “Yaşam Tablosu” dayanağı mülga 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 22.maddesidir.

Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi’nin hazırladığı TRH2010 “Ulusal Mortalite Tablosu”,

ABD Ulusal Sigorta Komisyonu Birliği tarafından yayımlanan ve 1980 yılında güncellenen CSO 1980 (Commissioners Standard Ordinary) “Yaşam Tablosu”, Türkiye Mortalite Çalışması kapsamında hazırlanan diğer tablolar.

Maluliyet tazminatını ödemek için sigorta şirketleri bazı evraklar talep etmektedir. Talep edilen evraklar olaya göre değişebilmektedir.

Trafik kazası sonrası sigorta şirketinin talep edeceği evraklar:

• Poliçe fotokopisi/örneği,
• Trafik kazası tespit tutanakları,
• Hasara ilişkin görseller, videolar vb. kanıtlar,
• İfade ve görgü tanıklarına ilişkin tutanaklar,
• Sağlık kurulu raporları,
• Ehliyet ve ruhsat fotokopileri
• Savcılık evrakları (iddianame, fezleke, vb. )

Maluliyet Artışı ve Gelişen Durum

Maluliyet artışı, kişinin mevcut maluliyetinin zaman içinde daha da kötüleşmesi ve iş gücü kaybının anlamına gelir. Gelişen ve artan orandan dolayı maluliyet tazminatı talep edilebilir. Tazminatınızı arabuluculuk yolu ile almadıysanız, ya da trafik kazası arabuluculuk yaparken bunun gibi haklarınızı saklı tuttuysanız artan maluliyet başvurusunda bulunabilirsiniz. Maluliyet artışına sebep olabilecek durumlar:

• Hastalığın veya Yaralanmanın İlerlemesi
• Yeni Komplikasyonlar
• Tedavinin Yetersizliği
• Yanlış Tedavi

Maluliyet artışını yeni bir heyet raporu kayıt altına aldırmalısınız.

İş kazalarında ise maluliyet artışı tespiti için SGK’ya bildirim yapmalı ve sevk ile yeniden heyete girmelisiniz.  Maluliyet artışı için başvuru yaparken, yeni raporunuzu ve diğer gerekli belgeleri eksiksiz olarak sunmalısınız.

Trafik Sigortası Manevi Tazminattan Sorumlu Mudur ?

Trafik sigortası kara yolların üzerinden ortaya çıkan kazalarda taraflarda oluşacak zararların karşılanmasını güvence alına alan bir sigorta türüdür. Bu sigortanın amacı maddi ve bedensel hasar durumunda kayıpları azaltmak ve hakları korumaktır. Ancak bu sigorta sadece maddi tazminatı kapsamakta yani sorusunun cevabı hayır sigorta şirketi manevi tazminattan sorumlu değildir. Trafik sigortasının uygulama esaslarını belirlemek amacıyla yürürlükte olan mevzuat “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik” dir.

İş Kazası Nedeniyle Maluliyet Tazminatı Nedir? (Meslek Hastalığı)

İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda iş gücü kaybı meydana gelen işçilere 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 78. Maddesi ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 38. Maddesine göre maluliyet tazminatı ödenir. İş kazası maluliyet tazminatı, işçinin maddi ve manevi kayıplarını telafi etmeyi ve yaşam standartlarını korumayı amaçlar.

Tazminat miktarı, maluliyet oranına, brüt kazanca ve hizmet süresine göre hesaplanır. Maluliyet oranı, SGK tarafından düzenlenen rapor ile belirlenir. Brüt kazanç, iş kazası veya meslek hastalığı öncesindeki brüt kazanç üzerinden hesaplanır.

Geçici maluliyet halinde işçiye, brüt kazancın 2/3’ü oranında geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Kalıcı maluliyet halinde ise işçiye, maluliyet oranına, brüt kazanca göre hesaplanan kalıcı iş göremezlik tazminatı ödenir.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda malul kalan işçinin, tazminat talebinde bulunmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurması gerekir.

Maluliyet Tazminatının Hukuki Dayanakları

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• 818 Sayılı Borçlar Yasası/6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu
• 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu
• 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle Maluliyet Tazminatı – İşgücü Kaybı Hesaplama hakkı için gerekli olan hukuki şartlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13 ve 14’uncu maddelerinde ayrıntılı olarak yer almaktadır. Gerçekleşen iş kazası veya meslek hastalıkları durumunda çalışanların yaşadıkları maluliyet nedeniyle işverenlerin maddi tazminat ödeme yükümlülükleri doğmakta ve çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu’nca belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda tazminat ve sosyal yardımlardan yararlanmaktadır.

5510 Sayılı Kanun’un 13. Maddesi kazanın iş kazası sayılabilmesi için gereken şartlara yer vermektedir.  İlgili kanun maddesinde iş  kazası için sıralananlar;

‘a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır’ şeklinde yer almaktadır.

Ayrıcı aynı madde bir iş kazasının bildirilmesi ve soruşturulması konusuna da açıklık getirmektedir.  Aynı kanunun 14. Maddesinde ise meslek hastalığı tanımlanmakta, ilgili birimlere nasıl bildirileceği ve nasıl soruşturulacağı açıklanmaktadır.

818 Sayılı Borçlar Yasası/6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu

818 Sayılı Borçlar Yasası’nın 46.maddesi “Cismanî bir zarara düçar olan kimse külliyen veya kısmen çalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevellüt eden zarar ve ziyanını ve bütün masraflarını isteyebilir.” demektedir. Bu maddenin 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki karşılık maddesi olan 54. Maddesinde ise bedensel zararlar için tazminatlar aşağıdaki şekilde sayılmıştır:

1. Tedavi giderleri,
2. Kazanç kaybı,
3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar,
4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu trafik kazası sonucunda oluşana sakatlık ve ölüme ilişkin tazminat hükümlerini içermektedir. Trafik kazası nedeniyle açılacak maddi tazminat davaları sigorta şirketine; manevi tazminat davaları araç sürücüsüne, işletene veya ruhsat sahibine karşı ayrı ayrı veyahut birlikte açılabilmektedir.

Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. Maddesine göre “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” demektedir. Bu bağlamda trafik kazası durumunda Maluliyet Tazminatı İşgücü Kaybı Hesaplama işlemleri için dayanak alınacak kanun 2918 sayılı kanundur.

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu”, Türkiye’de sigortacılık faaliyetlerinin düzenlenmesi, denetlenmesi ve sigorta sektörünün düzenli çalışmasını sağlamaya yönelik bir mevzuattır. 2007 yılında yürürlüğe giren bu yasa, sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetlerini düzenler ve sektördeki riskleri azaltmak için çeşitli önlemler getirir.

Hatalı bir cerrahi müdahale ya da yanlış teşhis nedeniyle sakatlık oluşması durumunda aşağıdaki hükümlere göre işlem tesis edilmektedir.

Doktorların tıbbı müdahale hataları tıbbı malpraktis olarak ifade edilmektedir. Tıbbı malpraktis Türk Tabipleri Birliği (TTB) Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nın 13. Maddesinde “Bilgisizlik, deneyimsizlik ya da ilgisizlik nedeniyle bir hastanın zarar görmesi “hekimliğin kötü uygulaması” olarak tanımlanmaktadır.  Tıbbı müdahale hataları sebebiyle açılacak tazminat davaları tıbbı uygulamasının niteliğine göre aşağıdaki hukuki dayanaklara dayanmaktadır.

• Borçlar Kanunu’nun 49.maddesine göre haksız fiil nedeniyle Malpraktis Davası açılabilmektedir. Doktorun tıbbı standartlara aykırı olarak insan bedenine yapmış olduğu her türlü müdahale haksız fiil olarak kabul görmektedir.
• Sözleşme aykırılıkları sebebiyle malpraktis davası açılabilmektedir. Doktor ve hasta arasındaki ilişki hukuki olarak vekalet sözleşmesidir. Borçlar Kanunu’nın 502. Maddesi Vekalet sözleşmesi hükümlerini açıklamaktadır. Ayrıca bir doktorun insan bedeni üzerinde gerçekleştirdiği tıbbı müdahaleler hukuki açısında “eser sözleşmesi” olarak nitelendirilmektedir. Eser sözleşmesine ilişkin maddeler Borçlar Kanunu’nun 470.maddesinde yer almaktadır.
• Doktorun hastanın izni ve onayı olmaması durumunda yapılan müdahale vekaletsiz iş görme olarak kabul edilmektedir. Vekaletsiz iş görme hükümleri Borçlar Kanunu’nun 527.maddesinde sayılmaktadır.

Maluliyet Tazminatı Kimler İçin Geçerlidir?         

Maluliyet tazminatı kaza veya olay sebebiyle haksız fiile maruz kalmış ve beden gücünde kayıp oluşmuş kişiler için geçerlidir. Ölümlü kazalarda olduğu gibi ailenin diğer fertleri tazminat talebinde bulunamazlar.

818 Sayılı Borçlar Yasası’nın 41.maddesi “Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyüp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs, o zararın tazminine mecburdur. Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs, kezalik o zararı tazmine mecburdur” hükmü gereğince haksız fiile uğrayan kişi maluliyet tazminatı talep etme hakkına sahip olmaktadır.

Detaylı bilgi edinmek için tazminat hukuku avukatı ile iletişime geçebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular:

Daha fazla hukuki bilgiye ulaşabilmek için Mahsup Ne Demek gibi yazılarımızı da inceleyebilirsiniz.